مجتمع صنعتی رفسنجان با توجه به سابقه دیرینه خود در امر تولید و ارائه خدمات و در راستای کمک به صادر کنندگان و تولید کنندگان پسته و سایر خشکبار پس از تحقیقات گسترده تحت نظر شرکت Desmet بلژیک که از سردمداران تولید و ارایه خدمات در زمینه صنایع غذایی دنیا می باشد و انجام آزمایشات متعدد با همکاری دانشگاه Gent بلژیک که سابقه ای طولانی در انجام آزمایشات میکروبیولوژی مواد غذایی دارد و توجه به امر صادرات خشکبار بویژه پسته در استان کرمان تصمیم به اجرای طرح بسته بندی وکیوم خشکبار نموده است. طرح ایجاد کارخانه بسته بندی وکیوم پسته مجتمع صنعتی رفسنجان با ظرفیت ۴۵۰۰۰ تن پسته در سال در محل شهرک ولیعصر(عج) مجتمع صنعتی رفسنجان احداث گردیده است. در این سیستم محصول در بسته های ۲۵ کیلو گرمی با ابعاد197×400×600 میلی متر بسته بندی می گردد.
با توجه به نیاز شهرستان، مجتمع صنعتی رفسنجان اقدام به راه اندازی طرح پایلوت پروژه در پاییز ۱۳۸۴ نمود تا تولید کنندگان و صادرکنندگان این محصول بتوانند بسته بندی مطمئن کالای خود را به منظور صادرات یا انبارداری طولانی مدت به این واحد تولیدی واگذار نمایند. در این راستا از یکی از پیشرفته ترین تکنولوژیهای اروپایی جهت طراحی و تأمین تجهیزات و فیلمهای پلاستیکی مخصوص بسته بندی کمک گرفته شده است.
این فیلم های پلاستیکی در چندین لایه مختلف طراحی شده و ضمن حفظ استحکام و شفافیت، غیر قابل نفوذ به اکسیژن و رطوبت بوده و پس از انجام آزمایشات متعدد ثابت شده است که قادر می باشند محصول پسته را برای مدتی طولانی بدون هیچ گونه تغییر در ویژگی های ظاهری و فیزیکی و بویژه آلودگی به سم محافظت نماید.
با اجرای این طرح در شهرستان رفسنجان علاوه بر گام برداشتن به سوی توسعه برتر صنعتی و ایجاد ارزش افزوده، تولیدکنندگان و صادرکنندگان پسته و خشکبار می توانند از حفاظت کالای خود در طول عملیات حمل و نقل و توزیع و نگهداری محصول حتی در طولانی مدت مطمئن گردیده و احتمال برگشت خوردن محصول آلوده شده در مسیر صادرات از مقصد، به حداقل برسانند.
مزایای بسته بندی وکیوم پسته و سایر خشکبار:
1- کنترل پارامترهای اصلی حفاظت محصول شامل:
الف-رطوبت و آب فعالیت: کاهش انتقال رطوبت درون بسته
ب- دما : ثبات دمایی محصول به دلیل عدم انتقال گرما توسط سیستم جابجایی ایزوله دمایی
پ- فشار پایین اکسیژن: عدم امکان رشد حشرات و سایر موجودات ذره بینی (شامل قارچها،کپکھاو ...)
2- افزایش طول عمر یا زمان ماندگاری محصول با حفظ کامل ویژگیهای کمی و کیفی
3-عدم وجود فساد ناشی از تند شدن چربیهای محصول (RANCIDITY) و اکسیداسیون بویژه در دانه های روغنی
4-روشی مکمل جهت حفظ محصولات فرایند شده
5-پاسخی جهانی جهت رفع مشکلات ناشی از وجود سم افلاتوکسین
6-جلوگیری از برگشت محصول و دوباره کاریهای ناشی از دست رفتن شرایط صادراتی محصول از جمله افزایش سم افلاتوکسین در طول مسیر حمل و نقل بویژه صادرات
7-انعطاف پذیری سیستم جهت بسته بندی محصولات مختلف صادراتی از جمله خشکبار شامل: پسته، انجیر، بادام، برنج و...
8-ظاهر مناسب بسته و شفافیت بسته با قابلیت مشاهده توسط خریدار
9-عدم نیاز به استفاده از سیستم کنترل شده انبار و همچنین عدم استفاده از مواد ضدعفونی کننده برای نگهداری طولانی مدت محصول
10-استفاده از سیستم پالت جهت تسهیل در عملیات حمل و نقل و کاهش هزینه های آن
11- استفاده از تکنولوژی برتر اروپایی در تولید پلاستیکهای چند لایه مخصوص بسته بندی و در اجرای فرآیند وکیوم به پشتوانه انجام آزمایشات متعدد
سیستم بسته بندی تحت خلاء : (Vacuum Packaging System)
تعریف: فرآیندی جهت حذف هوای اطراف محصولات غذایی و به دنبال آن دوخت غیر قابل نفوذ بسته بندی به گونه ای که محصول در یک پوشش پایدار قرار گیرد.
باحذف هوای اطراف محصول از رشد باکتری ها، کپک ها و مخمرها و سایر میکرو ارگانیسم هایی که برای رشد به اکسیژن نیاز دارند، جلوگیری می شود. با خروج هوا و دوخت غیر قابل نفوذ بسته بندی، میزان اکسیژن شروع به افت کرده، در حالی که میزان CO2 روبه افزایش می رود. اکسیژن کم و CO2 بالا به طور مشخصی، رشد میکرو ارگانیسم های مولد فساد را کاهش داده و زمان ماندگاری را بالا می برد. همچنین می توان از روش بسته بندی تحت اتمسفر اصلاح شده( MAP) جهتاصلاح گازهای درون بسته استفاده نمود. در صورت بسته بندی تحت خلا، بدلیل عدم نفوذ حرارت و رطوبت به داخل بسته حتی در صورت وجود این گونه قارچ ها سرایط مناسب برای رشد آنها بوجود نمی آید.
علاوه بر این که حذف هوای اطراف محصول از رشد باکتری، کپک ها، مخمرها و سایر میکرو ارگانیزم های هوازی جلوگیری مینماید، سایر مزایای سیستم بسته بندی وکیوم عبارتند از :
1- افزایش طول عمر ماده غذایی همراه با کمترین تغییرات در ویژگی های کیفی مثل طعم و رنگ
2- عدم تاثیرات آب و هوایی ، تغییرات درجه حرارت ، نور ، رطوبت و ... بر ماده غذایی
3- عدم آلودگی به حشرات ، میکرو ارگانیزم ها و سایر مواد آلود کننده
4- عدم اعمال تقلب و دستکاری محصول
5-جلوگیری از تند شدن روغن محصول بخصوص دانه های روغنی
6-جلوگیری از فساد محصول و دوباره کاریها و برگشت محصول
7- عدم تغییرات کمی محصول ناشی از کاهش وزن به دلیل از دست دادن رطوبت...
8- جابجایی ، حمل ونقل و توزیع آسان تر که نیاز به کنترل کمتری دارد.
9- صرفه جویی در هزینه های حمل ونقل و بسته بندی محصول بخصوص در صورت استفاده از فیلم های پلاستیکی
10- به دلیل غیر قابل نفوذ بودن بسته بندی امکان استفاده از ترکیب گازی خاصی جهت نگهداری بهتر محصول وجود دارد.
11- امکان استفاده از مواد اولیه بسته بندی مختلف از جمله قوطی های فلزی و فیلمهای پلاستیکی چند لایه .
با توجه به مزایای فوق، مجتمع صنعتی رفسنجان تصمیم به سرمایه گذاری در این مورد نموده و با بهره گیری از پیشرفته ترین تکنولوژی اروپایی که بزرگترین آزمایشگاه های مواد غذایی اروپا را در اختیار داشته و از پیشگامان تکنولوژی تولید دستگاه های مواد غذایی است، اقدام به ایجاد کارخانه بسته بندی وکیوم پسته نموده است .
با اجرای این سیستم علاوه بر افزایش اشتغال زایی در شهرستان و کمک به تولید کنندگان و صادر کنندگان پسته در راستای اطمینان آنها از حفاظت کالای خود در طول حمل و نقل ، توزیع و نگهداری ، مشکل برگشت خوردن پسته های ایرانی از کشور مقصد رفع خواهد شد.
پسته ها در بسته بندی های 25کیلوگرمی از جنس پلاستیک های غیر قابل نفوذ به حرارت و رطوبت بسته بندی شده و بسته ها در کنار هم بر روی پالت قرار گرفته و پوشش ثانویه ای بر روی آنها کشیده می شود.
ظرفیت تولید :
ظرفیت کارخانه ۴۵۰۰۰تن پسته بسته بندی شده در سال می باشد. از جمله مزیت های بسته بندی در اینجا جنس و نوع بسته بندی است زیرا فیلم های پلاستیکی در مقایسه با قوطی های فلزی و سایر بسته بندی ها چون شیشه هم از نظر وزن و هم قیمت، حمل و نقل و نگهداری از مزیت های بیشتری برخوردارند.
علاوه بر این در این روش بسته بندی به دلیل غیر قابل نفوذ بودن بسته بندی به گازهای اطراف میتوان از ترکیب گازی خاصی در درون بسته به منظور حفظ بهتر خواص کمی و کیفی و خاصیت بازدارندگی آن (بعنوان مثال N2 , CO2 ) استفاده نمود. به این نوع بسته ها ، بسته های با اتمسفر اصلاح شده یا(Modified Atmosphere Packaging)MAP گویند.
نکته مورد توجه این است که روی هر لات پسته ورودی به کارخانه قبل از ارسال به بخش بسته بندی بایستی حتماً آزمایشات مربوطه صورت گیرد تا از انجام کارهای اضافی بر روی لات هایی که اجازه صدور ندارند، جلوگیری بعمل آید.
شرح فرآیند:
یک لات پسته در هنگام ورود به کارخانه بایستی کاملا شناخته شده بوده و بعد از ورود به کارخانه دقیقا شناسایی و ثبت شود.
کامیون ها بعد از ورود به کارخانه باسکول شده و به جایگاه تحویل در ساختمان انبار ورودی هدایت - می شوند. هر راننده کامیون موظف به ارائه قبض مشخصات کامل محموله بوده و این اطلاعات در سیستم جهت مراجعات بعدی ثبت می شود. در انبار ورودی در محل سکوهای تخلیه بار، تخلیه شده و هر لات در محل خاصی از انبار و با کد خاصی ذخیره می شود. معمولاً یک لات ورودی نباید بیش از ۳-۲ روز در انبار باقی بماند. پسته های تحویلی از تولید کنندگان معمولا در گوتی های kg ۵۰ - ۶۰ می باشد و میزان هر لات پسته بین ۱۰۰-۱۰ تن است .
هر گونی یا کیسه ورودی به انبار بایستی وزن شده و مشخصات آن معلوم شود. در محل انبار ورودی هر لات از گونی ها بصورت جداگانه از لات های دیگر بر روی هم چیده می شوند و از اختلاط لات های مختلف جلوگیری می گردد.
در زمان نیاز، گونی های هر لات جداگانه و مجزا از انبار به محل مربوطه رفته و بعد از تخلیه کیسه ها دانه ها به ماشین وکیوم و یا سیلوهای ذخیره هدایت می شوند. حتی در زمان ذخیره در سیلوها نیز لات ها مجزا از هم می باشند. سیلوها در حقیقت بخش تغذیه دانه ها به دستگاه بسته بندی می باشند. پسته ها توسط نوار نقاله از سیلوها و یا مستقیما از انبار ورودی به دستگاه بسته بندی رفته و در آنجا در بسته های kg ۲۵ انعطاف پذیر و تحت خلاء بسته بندی می شوند.
بعد از خروج از دستگاه بسته بندی، بسته ها روی سیستم نقاله، وزن شده و بر روی آنها چسب زده می شود. در صورت ناقص بودن دوخت بسته و یا کم بودن وزن و یا هر نقص دیگری، بسته های تائید نشده از خط خارج گردیده و مجدداً برای بسته بندی ارسال شده و یا توسط ماشین دستی بسته بندی می گردند. بسته های تائید شده توسط نوار نقاله به سوی ماشین بارگیری پالت ها ارسال می گردند.بسته ها بر روی پالت ها قرار گرفته و بعد از بر چسب خوردن، روی پالت ها پوشش ثانویه ای قرار گرفته می شود. پالت ها در انبار خروجی بر طبق کد و شماره خاصی، درون قفسه های فلزی جای می گیرند و محل دقیق آنها در زمان چیدمان ثبت می شود. زمانی که دستور ارسال لات خاصی دریافت شود، اپراتورها از محل لات ها و پالت ها اطلاعات دقیقی در دسترس دارند.
بسته بندی تحت خلاء :
بسته بندی تحت خلاء یا وکیوم ، فرآیندی است که باحذف هوای اطراف محصولات غذایی و دوخت غیز قابل نفوذ، محصول در یک پوشش ثابت قرار می گیرد. با این عمل از رشد باکتری ها، مخمرها و میکروارگانیسم ها جلوگیری شده و مقدار اکسیژن افت کرده و CO2 افزایش می یابد. در نتیجه این عمل، سلامت محصول به مدت طولانی حفظ می شود. گازهای درون بسته را می توان در صورت نیاز با روش بسته بندی تحت اتمسفر Map، اصلاح نمود.
با این فرآیند شرایط مناسب برای رشد قارچ های پسته هم از بین خواهد رفت. علاوه بر آن این عمل باعث افزایش طول عمر محصول شده و تغییرات آب و هوا، درجه حرارت، نور و رطوبت روی محصول تاثیر نمی گذارد. بعد از بسته بندی در شرایط خلاء ، محصولات سه تا پنج برابر تازه تر مانده و به علت نبودن اکسیژن، از اکسیده شدن اسیدهای چرب جلوگیری می شود. سرعت دستگاه های وکیوم بسیار بالا است و با حفظ کیفیت مواد غذایی آنها را به سرعت و سادگی بسته بندی می کنند .
آشنایی با سیستم BRUSTAINER
این سیستم عوامل اصلی نگه داری یعنی میزان رطوبت ، دما و فشار جزئی اکسیژن را کنترل می کند در واقع رطوبت نسبی داخل بسته با توجه به میزان رطوبت دانه ها تعیین شده و با به کار گیری لایه محافظ ، انتقال ثانویه رطوبت درون بسته کاهش می یابد به علاوه در این فشار (حدود ۱٪ برای اکسیژن) حشرات و موجودات هوازی از بین رفته و رشد قارچ ها متوقف می گردد با بکارگیری وکیوم، ثبات دمایی بسته افزایش یافته و به علت وجود خلاء در بسته ، هیچگونه انتقال دما در آن انجام نمی گیرد. مواد اولیه بسته بندی تحت خلاء باید دارای سه ویژگی باشد:
1- غیر قابل نفوذ در برابر گازها و بخار آب
2- دارای خاصیت دوخت پذیری حرارتی
3-دارای خاصیت مقاومت مکانیکی و ضربه پذیری بالا
مراحل بسته بندی :
سیستم بسته بندی وکیوم برای بسته های ۲ تا ۲۵ کیلوگرمی در ماشین های بسته بندی FFS که برای شکل دهی و پر کردن دوخت و محفظه وکیوم طراحی شده اند، انجام می شود. نخست محصول درون بسته وزن شده و سپس بسته به محفظه وکیوم منتقل می شود. سپس هوا را خارج کرده و نهایتاً به فشار وکیوم می رساند.
برای مثال برای بسته بندی پسته این سیستم با ظرفیت روزانه ۴۰ تن در یک شیفت ، در هر دقیقه دو بسته ۲۵ کیلوگرمی با ابعاد 197×400×600 میلی متر آماده می سازد.این سیستم برای تولید بسته های بزرگ با ظرفیت ۳/۱ مترمکعب (استاندارد ) هم کارآیی دارد. بسته های آماده شده سپس به ربات پالت گذار منتقل می شود.
این سیستم که برای حمل و نقل و چیدمان بسته ها در نظر گرفته شده و دارای پالت های چوبی به ابعاد ۱۰۰× ۱۲۰ سانتی متر است که هر کدام در ۱۰ لایه چیده میشوند. هر لایه پالت شامل ۵ بسته و هر بسته ی ۲۵ کیلوگرمی (۱۲۵۰ کیلوگرم) ظرفیت دارد که به وسیله دستگاه استرچ رپ چرخشی پوشانده شده و با یک تاب شیت در مقابل تشعشع خورشید محافظت شده و توسط کانتینرهای حمل می گردند.
نام ثبت کننده: مدیریت وب سایت تعداد بازدید: 4819 2 اسفند 1399
